Is verplichte inkoop duurkoop?
Is verplichte inkoop duurkoop?
In veel franchisesystemen is voorgeschreven dat franchisenemers een bepaald assortiment van een bepaalde partij af dienen te nemen. Een dergelijke centrale inkoopregeling kan weliswaar tot doel hebben om collectief goedkoper in te kopen, maar niet altijd zal dit gegarandeerd zijn. Wat nu als franchisenemers elders hetzelfde assortiment goedkoper zouden kunnen inkopen? Dan is verplichte inkoop wellicht duurkoop.
Veel franchisenemers zullen ervan uitgaan dat een gecentraliseerde inkoopplicht voor hen collectieve inkoopvoordelen met zich mee zullen brengen. Die collectieve voordelen hoeven niet altijd te bestaan uit enkel een lage inkoopprijs. Uit de rechtspraak volgt dan ook dat het opleggen van een inkoopplicht aan franchisenemers ook toegestaan is als dit noodzakelijk is in het kader van de uniformiteit en de reputatie van het franchisesysteem. Dit maakt dat het niet zonder meer altijd gerechtvaardigd is om een inkoopverplichting terzijde te schuiven als er elders goedkoper ingekocht kan worden.
De belangen van de franchisegever en de franchisenemer zullen tegen elkaar moeten worden afgewogen. In welke mate is er sprake van lagere inkoopprijzen? En in welke mate is de voorgeschreven inkoop essentieel voor de formule? Veel zal ook te maken hebben met het fluctueren van de prijzen in de markt en de overige inkoopvoorwaarden.
Van belang bij het voorgaande is ook of er sprake is van eventuele inkoopbonussen en kickback-fee’s, alsmede de vraag aan wie deze vergoedingen toekomen. Indien dergelijke vergoedingen aan de franchisegever toekomen, lijkt er meer reden om een contractuele inkoopplicht terzijde te schuiven. Er zijn bovendien gerechtelijke uitspraken, waarin bepaald is dat het de franchisegever niet toegestaan is om zich inkoopbonussen en kickback-fee’s toe te eigenen voor inkopen die de franchisenemers doen. Dit is slechts anders als de franchisenemers hiermee bekend zijn en ermee hebben ingestemd.
Een franchisesysteem met een centrale inkooporganisatie verdient nauwgezette afspraken tussen de franchisegever en de franchisenemers over hoe om te gaan met (fluctuerende) inkoopprijzen en -voorwaarden en eventuele andere samenhangende belangen.
Mr. A.W. Dolphijn – franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten
Reacties: dolphijn@ludwigvandam.nl
