Welke gevolgen heeft de coronacrisis voor de binnenstad?
We zitten in de 6e week van de lockdown in Nederland. Horecazaken zijn vanaf half maart gesloten en veel non-food retailers volgden. Een verwarrende tijd waarin veel retailers, ondernemers en winkelgebieden zoeken naar nieuwe manieren om omzet te maken. Inmiddels zijn er ook weer retailers die hun winkels of een deel van het netwerk openen met meer ruimte voor afstand of private shopping.
Bureau RMC houdt zich bezig met de trends en ontwikkelingen in de sector. Met de hulp van CityTraffic-sensoren monitoren ze de drukte in de winkelstraten, zo ook de afgelopen weken. Wat zal de impact van de coronacrisis op winkelgebieden op de middellange termijn zijn?
“In onze ogen is de impact van de coronacrisis op winkelgebieden groot en krijgen we een shift in het retaillandschap. Geen verrassingen, maar een versnelde shift zoals die de afgelopen jaren al is ingezet. We verwachten dat een aantal belangrijke ontwikkelingen die al in gang waren gezet nu versneld de binnensteden gaan beïnvloeden”, vertelt een woordvoerder namens Bureau RMC.
Belangrijke ontwikkelingen
Bureau RMC beschrijft 4 belangrijke ontwikkelingen die door de coronacrisis versneld plaats zouden kunnen vinden.
1. Minder winkels
Al jaren neemt de vraag naar vierkante meters detailhandel in binnensteden af. Consumenten hebben de afgelopen jaren steeds meer kanalen tot hun beschikking gekregen om producten en diensten te kopen. Retailers, zowel zelfstandig ondernemers als ketenbedrijven, die niet wisten mee te veranderen in dit tijdperk, vielen om. Veel ketens kozen ervoor om voorzichtig af te schalen in het aantal vestigingen in hun netwerk. De transformatie naar een omnichannel-strategie zal voor steeds meer retailers beter lukken. Dat winkels nu versneld hun deuren definitief moeten sluiten vanwege de coronacrisis betekent dat het aantal winkels versneld zal afnemen en passender wordt voor de vraag. De vraag is echter of deze crisis niet vooral ten koste gaat van de zelfstandig ondernemers, de couleur locale, die juist de toegevoegde waarde aan winkelgebieden geeft.
Op korte termijn zullen er winkeliers zijn die het hoofd niet boven water kunnen houden door het directe omzetverlies dat de intelligente lockdown met zich meebrengt. Op middellange termijn zorgt de coronacrisis voor onzekerheid onder consumenten richting de toekomst waardoor een verlaagd consumentenvertrouwen op de loer ligt. Als gevolg daarvan worden aankopen uitgesteld waardoor omzetten in bepaalde sectoren als woninginrichting en autobranche zullen achterblijven. Dat brengt op de langere termijn retailers aan het wankelen door een gebrek aan inkomen.
Dat zijn zeker geen positieve ontwikkelingen en zal een effect hebben op het moraal van de winkeliers. Daarnaast is een deel van de zelfstandig ondernemers, zeker in krimpregio’s, op leeftijd en kunnen zij vaak moeilijk opvolging vinden. Dit zal ook tot een afname van winkels leiden.
2. De winkelstraat wordt een ontmoetingsplek
We willen benadrukken dat de, in onze ogen, belangrijkste ‘oplossing’ voor de afname van detailhandelsmeters in winkelgebieden al is ingezet voor deze crisis. De ontwikkeling waarbij het winkelgebied een sociale functie krijgt in de samenleving is in de visie van Bureau RMC een ontwikkeling die belangrijk is om relevant te blijven voor de consument. Op dit moment worden veel winkelgebieden als een verzamelplaats van verkooppunten ervaren. In de toekomst moet een winkelgebied meer zijn dan een plek om te winkelen. Van een place to buy naar een place to be. Winkelgebieden moeten er ook zijn om andere mensen te ontmoeten, ervaringen op te doen, betekenis te geven en binding met de woon- of werkplaats te creëren.
3. Lokaal kopen wordt populairder
Door de globalisering en ruime toegankelijkheid van producten via het internet zagen we de afgelopen jaren ook een tegenbeweging op gang komen. Een steeds grotere groep hecht waarde aan lokale contacten en producten. Lokaal is dichtbij, bereikbaar en veilig. In de ogen van de consument staat het voor hoge kwaliteit, authenticiteit, betrouwbaar, transparant en milieuvriendelijk. Het zorgt voor een grotere binding met het product en de verkoper en geeft consumenten een goed gevoel. Tijdens de corona crisis zien we veel consumenten onder de noemer #supportyourlocals de lokale ondernemers steunen. Local heroes maken de winkelgebieden uniek en onderscheidend.
4. Raken we meer gewend aan online shoppen?
De grote vraag is natuurlijk wat de coronacrisis betekent voor de verhouding online en offline winkelen. In eerste instantie zorgt de coronacrisis ervoor dat een deel van de fysieke omzet is verschoven naar online, omdat sommige winkels gesloten waren en consumenten zoveel mogelijk thuis bleven en winkels meden. Consumenten die in het verleden niet of in mindere mate online winkelden, bestellen nu ook of vaker in webshops dan voor de lockdown. En ook branches waarbij het online aandeel nog laag was, zoals dagelijkse boodschappen, zien de online omzet fors stijgen. Veel consumenten raken nu gewend aan online winkelen en dat zal de drempel in de toekomst verlagen. Veel voorspellingen gaan er dan ook vanuit dat deze gewenning straks door zal zetten en dat het online aandeel zal stijgen. Per sector wel in verschillende mate. Zo voorspelt Thuiswinkel.org, de branchevereniging van de webwinkels, voor een aantal sectoren zoals boeken en schoenen, dat de groei van online in een paar jaar zal omslaan naar een daling.